Kodeks Roberta Boyle`a „Opera Varia” wydany został w 1680 roku w Genewie. Do kwidzyńskiej biblioteki trafił natomiast w roku 2003, kiedy to prof. dr hab. Józef Bachórz przekazał go na ręce burmistrza Andrzeja Krzysztofiaka, ten zaś przekazał go bibliotece.
Kodeks wrócił do Kwidzyna
-Jeden z mieszkańców kamienicy przy ul. Grudziądzkiej, wtedy nazywała się ulicą Dzierżyńskiego, jego nazwiska nie pamiętam, a i adresu nie jestem pewien, zaindagował mnie czy bym nie przejrzał stosu jakiś niemieckich książek na strychu tej kamienicy i oczywiście z oferty tej skorzystałem – wspominał w liście prof. J. Bachórz. - Nie pamiętam ile zakurzonych woluminów tam się uzbierało, może kilkadziesiąt, może z półtorej setki. Były to niemieckie podręczniki o tematyce przyrodniczej i inne książki do użytku edukacyjnego, z czasów głównie hitlerowskich, a oprócz nich XVIII wieczny podręcznik do nauki łaciny i podobnie oprawiony właśnie Boyle. I tylko te pozycje ze strychu przy Grudziądzkiej wyniosłem.
Profesor przyznaje, że o ile podręcznik do łaciny wymienił dość szybko, to z kodeksem Boyle’a nie chciał się rozstawać.
-Dobrze, że jego „Opera Varia” trafiła do miasta które polubiłem i z którym wiążą mnie wspomnienia – podkreślał w swym liście.
Konserwację sponsorowało IP Kwidzyn
Dyrektor kwidzyńskiej biblioteki przyznaje, że starodruk był jednak w złym stanie technicznym.
-Przez setki lat pergamin oprawy stał się kruchy, uległ też zdeformowaniu – wyjaśnia Piotr Widz, dyrektor Biblioteki Miejsko-Powiatowej w Kwidzynie. -Na grzbiecie występowały liczne ubytki. Około 35 procent kart księgi zostało zniszczonych przez owady, które spowodowały rozległe ich ubytki. Część kart została też zainfekowana przez mikroorganizmy, czego efektem były różowe plamy na papierze.
W celu dalszej ochrony starodruku i ewentualnego czasowego udostępniania go mieszkańcom niezbędna stała się więc kosztowna konserwacja dzieła. W 2013 bibliotece udało się jednak pozyskać sponsora, bowiem firma International Paper w Kwidzynie zdecydowała się przekazać niezbędne środki na konserwację tego dzieła.
Dzieło pod specjalną kopułą
Konserwacja starodruku trwała rok. Oczyszczono papier w kąpielach wodnych, odkwaszono go, uzupełniono ubytki odpowiednio dobraną kolorystycznie i jakościowo masa papierową, przedarcia zaś podklejono japońską bibułą. Uzupełniono ubytki w pergaminie, ponownie zszyto też blok książki.
W minioną środę – 22 października, odnowiony starodruk po raz pierwszy udostępniono mieszkańcom.
-Przez miesiąc starodruk będzie udostępniany mieszkańcom w czytelni dla dorosłych – dodaje P. Widz. - Kodeks wystawiony jest pod specjalną kopułą, co zapewni jego dłuższą żywotność. Ponadto czytelnicy mogą przeglądać cyfrową wersję kodeksu na specjalnie przygotowanym przez bibliotekę stanowisku.
Specjalny wykład w CKJ
Po spotkaniu w czytelni kwidzyńskiej biblioteki odbył się również specjalny wykład Klubu Małej Ojczyzny Kwidzyńskiej zorganizowany w sali audytoryjnej Kwidzyńskiego Centrum Kultury. Odkrycia naukowe Boyle’a przedstawiła Dorota Gerlach, nauczycielka chemii w I LO w Kwidzynie, natomiast o tajnikach pracy konserwatorskiej i pracy nad „Operą Varią” opowiedział konserwator Mirosław Maciaszczyk z Oświęcimia.
